Bệnh xơ gan là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng xảy ra khi mô gan bình thường bị tổn thương và thay thế bằng mô sẹo (xơ hóa). Quá trình này làm cản trở khả năng hoạt động bình thường của gan, dẫn đến suy giảm chức năng gan theo thời gian.
Nguyên nhân gây xơ gan
- Viêm gan virus:
- Viêm gan B, C và D là những nguyên nhân hàng đầu.
- Sử dụng rượu bia quá mức:
- Lạm dụng rượu kéo dài là một nguyên nhân phổ biến.
- Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD):
- Liên quan đến béo phì, tiểu đường, hoặc rối loạn lipid máu.
- Bệnh tự miễn:
- Viêm gan tự miễn, xơ gan mật tiên phát (PBC), viêm xơ đường mật (PSC).
- Rối loạn di truyền:
- Bệnh Wilson (tích tụ đồng), Hemochromatosis (tích tụ sắt).
- Tác nhân khác:
- Nhiễm độc (thuốc, hóa chất), ký sinh trùng, suy tim kéo dài.
Triệu chứng của xơ gan
Ở giai đoạn đầu, xơ gan thường không có triệu chứng rõ rệt. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng có thể bao gồm:
- Mệt mỏi, suy nhược.
- Chán ăn, sụt cân.
- Vàng da, vàng mắt.
- Bụng to (cổ trướng), chân tay sưng (phù).
- Ngứa da, mẩn đỏ ở lòng bàn tay.
- Xuất huyết dưới da, dễ bầm tím.
- Biến chứng: xuất huyết tiêu hóa, hôn mê gan, nhiễm trùng.
Chẩn đoán xơ gan
- Xét nghiệm máu:
- Đánh giá chức năng gan, mức độ tổn thương.
- Chẩn đoán hình ảnh:
- Siêu âm, CT scan, MRI để kiểm tra cấu trúc gan.
- Sinh thiết gan:
- Xác định mức độ xơ hóa.
- Đo độ đàn hồi gan (Fibroscan):
- Đánh giá mức độ xơ hóa không xâm lấn.
Điều trị bệnh xơ gan
- Ngăn ngừa nguyên nhân:
- Ngừng rượu bia, điều trị viêm gan virus, kiểm soát béo phì.
- Quản lý triệu chứng và biến chứng:
- Thuốc giảm áp lực tĩnh mạch cửa (beta-blockers), lợi tiểu (spironolactone, furosemide).
- Thay đổi lối sống:
- Chế độ ăn lành mạnh, hạn chế muối, tránh thuốc gây độc cho gan.
- Ghép gan:
- Là phương pháp cuối cùng khi gan mất hoàn toàn chức năng.
Phòng ngừa xơ gan
- Tiêm phòng viêm gan B, điều trị sớm viêm gan C.
- Tránh rượu bia và các chất độc hại.
- Duy trì cân nặng và kiểm soát các bệnh lý nền như tiểu đường.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ nếu có yếu tố nguy cơ.
Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ xơ gan, nên đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.