Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease) là tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát, ợ chua và nhiều triệu chứng khó chịu khác. Đây là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là người trưởng thành và người lớn tuổi.
Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày
Một số nguyên nhân phổ biến gây trào ngược dạ dày bao gồm:
- Thói quen ăn uống sai cách: ăn quá no, ăn đêm, ăn nhiều đồ chiên rán, cay nóng, uống rượu bia, cà phê, nước có gas.
- Căng thẳng, stress kéo dài: làm tăng tiết axit và co thắt bất thường cơ vòng thực quản.
- Thừa cân, béo phì: tăng áp lực lên ổ bụng, đẩy dịch dạ dày lên thực quản.
- Mang thai: hormone thay đổi và tử cung mở rộng gây chèn ép dạ dày.
- Sử dụng thuốc dài ngày: như thuốc giảm đau NSAID, thuốc huyết áp, thuốc giãn cơ.
Dấu hiệu và triệu chứng trào ngược dạ dày
Không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, các dấu hiệu phổ biến bao gồm:
- Ợ nóng, nóng rát ngực: đặc biệt sau khi ăn hoặc nằm.
- Ợ chua, vị chua trong miệng: do axit trào ngược lên họng.
- Đau tức vùng thượng vị: dễ nhầm với bệnh tim hoặc dạ dày thông thường.
- Ho khan, khàn giọng, đau họng kéo dài: nhất là vào buổi sáng.
- Khó nuốt, cảm giác nghẹn ở cổ họng.
- Buồn nôn, đầy hơi, chướng bụng sau ăn.
Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời
Trào ngược dạ dày nếu kéo dài và không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến:
- Viêm thực quản: do axit bào mòn lớp niêm mạc.
- Hẹp thực quản: gây khó nuốt, nghẹn thức ăn.
- Barrett thực quản: biến đổi bất thường tế bào, có nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản.
- Ảnh hưởng đến giấc ngủ, chất lượng cuộc sống.
Phương pháp chẩn đoán
1. Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
- Ăn thành nhiều bữa nhỏ, không ăn quá no.
- Tránh ăn trong vòng 2–3 tiếng trước khi đi ngủ.
- Hạn chế thực phẩm dễ gây trào ngược: cà phê, rượu, thức ăn chiên rán, cay nóng.
- Giữ trọng lượng hợp lý.
- Nâng cao đầu giường 15–20cm khi ngủ.
2. Sử dụng thuốc theo chỉ định
- Thuốc trung hòa axit: antacid.
- Thuốc giảm tiết axit: PPI (omeprazole, esomeprazole), H2 blocker.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc: sucralfate.
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc lâu dài mà không có hướng dẫn y tế.
3. Điều trị bằng phương pháp tự nhiên (hỗ trợ)
- Uống nước ấm pha mật ong và nghệ mỗi sáng.
- Trà gừng, trà cam thảo giúp giảm buồn nôn, chống viêm.
- Nhai kỹ, ăn chậm để giảm áp lực lên dạ dày.
4. Phẫu thuật (trường hợp nặng)
Với bệnh nhân không đáp ứng thuốc hoặc biến chứng nặng, có thể được chỉ định phẫu thuật tăng cường cơ vòng thực quản (fundoplication).
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Hãy đến cơ sở y tế nếu bạn có các triệu chứng sau:
- Đau rát vùng ngực nghiêm trọng.
- Nuốt nghẹn, giảm cân không rõ nguyên nhân.
- Nôn ra máu hoặc phân đen.
- Triệu chứng không cải thiện sau 2 tuần điều trị.
