Viêm da là gì?
Viêm da (Dermatitis) là tình trạng da bị tổn thương và viêm nhiễm, biểu hiện bằng đỏ, ngứa, rát, nổi mẩn, bong tróc hoặc chảy dịch. Đây là một trong những bệnh da liễu phổ biến nhất, có thể gặp ở mọi lứa tuổi.
Điểm quan trọng: viêm da không phải là bệnh truyền nhiễm, nhưng dễ tái phát và gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị đúng cách.
Nguyên nhân gây viêm da
Viêm da có nhiều nguyên nhân khác nhau, thường chia thành 3 nhóm chính:
- Yếu tố bên ngoài: hóa chất, mỹ phẩm, kim loại (như niken trong trang sức), xà phòng, chất tẩy rửa, bụi bẩn, ánh nắng hoặc côn trùng.
- Yếu tố bên trong: cơ địa dị ứng, di truyền, hệ miễn dịch quá mẫn, rối loạn nội tiết.
- Yếu tố môi trường – lối sống: thời tiết thay đổi, stress kéo dài, thiếu ngủ, chế độ ăn nhiều đường hoặc chất béo bão hòa.
Các dạng viêm da thường gặp
- Viêm da cơ địa (Atopic dermatitis): hay gặp ở trẻ em, da khô, ngứa, dễ tái phát.
- Viêm da tiếp xúc: xuất hiện khi da tiếp xúc chất gây dị ứng/kích ứng.
- Viêm da tiết bã (seborrheic dermatitis): thường ở vùng nhiều dầu (da đầu, mặt), gây gàu.
- Viêm da dị ứng: phản ứng miễn dịch quá mức với tác nhân dị ứng.
- Viêm da dạng đồng tiền: mảng tròn, đỏ, ngứa, dễ nhầm nấm.
Triệu chứng
- Da đỏ, sưng, ngứa rát.
- Có thể xuất hiện mụn nước, chảy dịch rồi đóng vảy.
- Khi kéo dài, da dày, sần sùi, có vết xước do gãi.
- Một số trường hợp kèm rụng tóc (nếu tổn thương ở da đầu) hoặc nứt nẻ đau rát (ở tay, chân).
Biến chứng nếu không điều trị
- Nhiễm trùng da: vi khuẩn dễ xâm nhập khi da bị trầy xước.
- Sẹo, thâm, tăng sắc tố: ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
- Ngứa mạn tính: gây mất ngủ, mệt mỏi, căng thẳng.
- Ảnh hưởng tâm lý: mất tự tin trong giao tiếp, đặc biệt khi tổn thương ở vùng mặt.
Phương pháp điều trị
Điều trị viêm da cần kết hợp giữa y khoa và chăm sóc tại nhà:
📌 Điều trị y khoa
- Thuốc bôi: kem corticoid, thuốc ức chế miễn dịch tại chỗ (Tacrolimus, Pimecrolimus).
- Thuốc uống: kháng histamin (giảm ngứa), kháng sinh (nếu có nhiễm trùng), corticoid ngắn ngày (trường hợp nặng).
- Liệu pháp ánh sáng: được chỉ định trong viêm da cơ địa mạn tính.
📌 Chăm sóc và phòng ngừa tại nhà
- Dưỡng ẩm thường xuyên, nhất là sau khi tắm.
- Sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, không chứa xà phòng mạnh.
- Tránh gãi mạnh làm trầy xước da.
- Mặc quần áo cotton thoáng mát, hạn chế len hoặc sợi tổng hợp.
- Ăn uống lành mạnh, giảm đường, sữa béo và rượu bia.
- Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc để tránh stress – yếu tố làm bệnh nặng hơn.
Khi nào nên đi khám bác sĩ ?
- Khi viêm da kéo dài không cải thiện sau 1–2 tuần chăm sóc tại nhà.
- Khi có dấu hiệu nhiễm trùng: sưng to, đau, mủ vàng, sốt.
- Khi viêm da ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, giấc ngủ, hoặc lan rộng toàn thân.
